Door Giovanni Dienstmann op zaterdag 31 december 2016
Het ware pad naar bevrijding vinden
Boeddhistische monniken, hindoeyogi's, moderne spirituele leraren en Burning Man enthousiastelingen gebruiken allemaal de term „spirituele verlichting” — maar spreken ze over hetzelfde?
In dit artikel zal ik onderzoeken wat spirituele verlichting is, zowel de traditionele definitie als de moderne interpretatie. Er is geen consensus over dit onderwerp, en het is een gebied van intens metafysisch debat.
Mijn doel hier is om enkele misvattingen weg te nemen, en om te discussiëren over de optimale houding om zich te ontwikkelen ten opzichte van dit verheven doel.
De term verlichting heeft verschillende traditionele en moderne interpretaties.
De traditionele definitie
Het traditionele concept van verlichting komt voort uit de spirituele tradities van India — met name de verschillende scholen Yoga, Vedanta en Boeddhisme — en duidt op de hoogste staat van spirituele verworvenheden. Het einde van het pad.
Enkele synoniemen voor verlichting, gegeven door verschillende denkwijzen, zijn:
Boeddhisme — Nirvana, Bevrijding, Ontwaken, Stoppen
Yoga — Bevrijding (moksha, mukti), realisatie, Vrijgave, Aléénheid (kaivalya), Unie (yoga), Perfectie (poorna)
Vedanta — Zelfrealisatie, Zelfkennis, Jnana
Het concept van verlichting komt voort uit de spirituele tradities van India.
De wortel van de Verlichting
Al deze tradities hebben verschillende punten van onenigheid als het gaat om het definiëren van de „metafysische aard” van verlichting. Aan de basis lijken ze het echter allemaal eens te zijn over ten minste drie punten:
Het is permanent (kan niet verloren gaan zodra het is bereikt)
Het gaat om het overstijgen van het ego
Het is het einde van alle vormen van lijden
Zoals je kunt zien, is de lat hoog.
Er zijn overeenkomsten tussen dit concept en wat Heil of het „Koninkrijk van God” wordt genoemd in het christelijke mystiek, en „Unie met God” in het soefisme, maar het verkennen ervan valt buiten de reikwijdte van dit artikel.
Moderne concepties
Volgens de Bhagavad Gita kent slechts één op een miljard mensen „de Waarheid”, dat wil zeggen, Verlicht. Maar tegenwoordig zijn er veel mensen die zichzelf als verlicht beschouwen. Dat is het geval, voor 99% van deze mensen is een van de volgende waar:
(a) Ze geloven dat ze meer gevorderd zijn op het pad dan ze werkelijk zijn.
(b) Ze postueren verschillende niveaus van verlichting, noemen de traditionele definitie „volledige verlichting”, en plaatsen zichzelf ergens in die schaal.
c) Zij beschouwen de traditionele definitie van verlichting als mythisch, overdreven of onmogelijk. Niet in staat om te begrijpen hoe ze het kunnen bereiken, herdefiniëren ze de bevrijding volgens hun niveau van ervaring.
Er zullen altijd mensen in categorie „a” zijn, en daar ben ik niet zo bezorgd over. Het ego is een meester van bedrog, en het kan zichzelf ook in spiritualiteit klokken.
Mensen hebben de neiging om verlichting te herdefiniëren om hun eigen spirituele reis aan te passen.
Het Ware Ontwaken
Ik heb ook geen probleem met categorie „b”, hoewel ik het potentieel verwarrend en misleidend vind om bepaalde stadia van de weg te noemen als „verlichting” wanneer ze niet daadwerkelijk voldoen aan de traditionele normen gedefinieerd voor deze staat (volgens hindoeïstische en boeddhistische referenties).
Er zijn niveaus van ervaring. Er zijn geen niveaus van realisatie. — Ramana Maharshi (geparafraseerd)
Er zijn veel mijlpalen onderweg, waarna diepe en permanente transformaties plaatsvinden en veel van de mogelijkheid van toekomstig lijden verdwijnt gewoon. Ik spreek hierover vanuit het observeren van verschillende leraren, en ook vanuit mijn eigen persoonlijke ervaring. Deze mijlpalen worden beter „ontwaken” genoemd — en er zijn veel ontwaken vóór de laatste verlichting/bevrijding.
Er zijn veel ontwaken onderweg voordat jullie uiteindelijke verlichting bereiken.
De betekenis vervormen
We gaan verder, het echte probleem is mensen in categorie „c”. Ze vervormen de essentiële betekenis van verlichting. Misschien verwarren ze bepaalde ontwaken onderweg met volledige bevrijding en oordelen ze zichzelf als verlicht.
Om dat voor zichzelf te laten werken, moeten ze verlichting in zachtere termen herdefiniëren, zodat het overeenkomt met hun niveau. En dan, omdat er natuurlijk nog veel werk voor hen ligt, zeggen ze ofwel dat „verlichting een stap in de reis is en niet het einde ervan” ofwel doen ze alsof alles wat nog ontbreekt niet belangrijk is (zoals de meeste neo-advaitins).
Ik wil niet zeggen dat iedereen die beweert verlicht te zijn bedrieglijk is — noch betekent het dat ze geen effectieve spirituele leraren zijn. Maar als ze niet voldoen aan de „traditionele vereisten”, lijkt het mij dat ze ofwel nederigheid of zelfbewustzijn missen. Of anders zouden ze een ander woord moeten gebruiken om hun ervaring/staat te beschrijven.
De essentiële betekenis van verlichting wordt in de moderne tijd vervormd.
De ware aard van de werkelijkheid
Als je van de zonnige kant kijkt, is zelfs zo'n verwatering van verlichting gunstig voor sommige mensen, omdat het het meer haalbaar maakt. Met dat komt meer motivatie en toewijding aan spirituele praktijk.
Toch kan men dat voordeel krijgen zonder het initiële onderwijs te verstoren.
Veel van de tradities zijn het erover eens dat verlichting al hier en nu is, en dat het onze ware aard is — of de ware aard van de werkelijkheid. Het is niet zo dat we het moeten bereiken of het moeten worden, maar we moeten de obstakels voor de uitdrukking ervan wegnemen.
De enige obstakels op je pad zijn degene die je daar zelf hebt geplaatst.
Plotseling vs Geleidelijk Pad
Sommige leringen beschouwen bevrijding als een doel, iets om bewust en methodisch naar toe te werken. Ze benadrukken de noodzaak om de geest te transformeren en te zuiveren — of zelfs helemaal te overstijgen — door middel van praktijken zoals meditatie, spirituele studie, ethiek, toewijding, enz. We kunnen dit de geleidelijke aanpak noemen.
Andere tradities geven er de voorkeur aan om het „reeds aanwezige” aspect van verlichting te benadrukken, en dan de leer meer te centreren rond te onderzoeken naar je ware aard en gewoon in het heden te leven met niet-gehechtheid. We kunnen dit de plotselinge aanpak noemen.
Een combinatie van praktijken lijkt meer wenselijk. Of op zijn minst bewust zijn van de valstrikken van uw specifieke aanpak. De zoeker in een geleidelijk pad kan ook het gevoel cultiveren dat alles hier en nu perfect is, en dat de ware natuur altijd toegankelijk is. Omgekeerd, de zoeker op een plotselinge weg kan cultiveren de praktijken en mentale kwaliteiten van de „langzame aanpak”, en overwegen de waarheid van plotselinge verlichting, geleidelijke cultivatie.
Tradities leren verschillende manieren om verlichting te bereiken die zowel plotseling als geleidelijk zijn.
Een richting, geen doel
Volledige verlichting is mogelijk, en is niet alleen voor monniken. Het is echter uiterst zeldzaam. Ik geloof dat er op elk moment in de wereld waarschijnlijk minder dan honderd mensen in die top van prestatie zijn.
Wanneer deze waarheid duidelijk wordt over hoe ongrijpbaar en zeldzaam volledige verlichting is, voelen veel mensen zich ontmoedigd, gefrustreerd of gedemotiveerd. De hoeveelheid inspanning is zo groot, en de tijdsvereisten zijn zo groot, dat velen gewoon concluderen dat „verlichting niet voor mij is; ik zou nooit kunnen oefenen zoals die meesters”. Voor de meeste mensen is het obsessief zoeken een bron van lijden.
Al deze kwesties gebeuren wanneer we verlichting als een moeilijk doel beschouwen en ons eraan vastklampen. En deze problemen verdwijnen allemaal zodra we een kleine aanpassing maken in onze mindset.
Word niet ontmoedigd door hoe zeldzaam het lijkt om volledige verlichting te vinden.
Een mindset Tweak
Wat is dit voor tweak? Verlichting beschouwen als een richting, in plaats van als een doel.
Een doel is niet altijd bedoeld om te worden bereikt. Het dient vaak gewoon als iets om op te richten. — Bruce Lee
Deze houding voorkomt ook de volgende problemen: (a) het gevoel dat je niet goed genoeg of waardig bent; (b) je gefrustreerd voelen door de traagheid van je vooruitgang of de omvang van de weg die voor je ligt; (c) willen opgeven; (d) het oorspronkelijke concept van verlichting afzwakken.
Als je het eenmaal als een richting ziet, ben je er veel zachter over. Je bent in staat om beter van het pad zelf te genieten, zonder angst, en op een meer organische manier naar bevrijding te groeien. Het wordt ook minder waarschijnlijk dat je spirituele zoektocht andere aspecten van je leven negatief zal beïnvloeden.
Beloop het pad naar bevrijding door verlichting te zien als een richting, geen doel.
Dingen in perspectief plaatsen
In veel tradities zijn de leringen vrij binair: je bent ofwel onwetend, of verlicht. Aangezien verlichting echter zo zeldzaam en verheven is, kan deze manier van het zien van dingen vaak niet nuttig zijn. Er zijn duizend belangrijke mijlpalen die kunnen gebeuren voor volledige verlichting, en veel van deze zijn levensveranderend. Het erkennen van deze „mini-ontwaken” kan helpen om de zoeker gemotiveerd en op schema te houden.
De gevorderde Yogi's, monniken en meesters waarmee we onszelf kunnen vergelijken, zijn op het hoogtepunt van hun pad. Ze zijn als de Olympische atleten van meditatie. Velen van ons zijn alleen serieuze amateurs, liefhebbers of semi-professionals. Zeer weinig mensen zullen oefenen zoals die meesters. Maar iedereen — inclusief u — kan een beetje oefenen en na verloop van tijd genieten van een veel gelukkiger, vredelijker en zinvoller leven.
Natuurlijk kunnen en moeten we opkijken naar degenen die de staat van bevrijding volledig belichamen, om geïnspireerd te worden om in die richting te wandelen. Maar dit houdt op om nuttig te zijn zodra het verandert in een zelfvernederende vergelijking.
Vergelijk jezelf niet met anderen maar houd een open zicht op je eigen reis.
Genieten van het pad
Het spirituele pad bestaat zodat we onszelf kunnen bevrijden van lijden. Zodat we ware vrede kunnen vinden, liefde, wijsheid, betekenis. Zodat we een diep leven kunnen leiden, een leven van waarheid. Laten we dus leren om dit pad te volgen en er zachtaardig in te groeien — zonder geweld jegens onszelf (of anderen), want het verslaat het doel.
Laten we leren genieten van het pad zelf. Dan zal er geen offer zijn. Geen strijd. Alleen de natuurlijke uitbreiding van het bewustzijn.
Als je een kind dwingt om snel op te groeien en al haar speelgoed in de steek te laten, zal dit niet effectief zijn. Zelfs als ze sneller opgroeit dan normaal, zal ze deze groei kwalijk nemen en geheime bijlagen vasthouden aan het speelgoed dat voortijdig is opgegeven.
Leer genieten van het spirituele pad en laat de strijd los.
Organisch groeien
Als je in plaats daarvan gewoon haar groei faciliteert, komt er een moment dat het kind het gevoel heeft om dat speelgoed uit eigen beweging op te geven. Dit is organische groei — pijnloos, natuurlijk en tijdig.
Dit soort groei wordt gehinderd wanneer we onszelf proberen te vergelijken met anderen op het spirituele pad, doen alsof we voorsprong zijn op waar we eigenlijk zijn, of ons hard vastklampen aan het uiteindelijke doel. Dus laten we die val vermijden en ons nu concentreren op de reis, waar we eigenlijk zijn, stap voor stap.
Met de tijd, naarmate onze praktijk zich verdiept, zal er een gevoel van vreugde, vrede en vrijheid zijn dat voortkomt uit jullie spirituele praktijk dat anders is dan alles wat jullie elders kunnen ervaren. Als dat begint te gebeuren... of het nu nog 5 maanden, 5 decennia of 5 levens kost om verlichting te bereiken, het zal niet veel uitmaken. Je bent gelukkig en wel, op je unieke plek in het universum, en niets anders doet er toe.
Neem de tijd om je praktijk te verdiepen en laat je persoonlijke groei zich organisch ontwikkelen.
Uw unieke pad
De eerste tekenen van vooruitgang op het pad van Yoga zijn perfecte gezondheid, fysieke lichtheid, een lichtgevend gezicht, een mooie stem, en vrijheid van verlangen. — Svetasvatara Upanishad
Niet slecht, zou ik zeggen.
Voor mijn kant oefen ik niet 16 uur per dag zoals monniken, noch volg ik de leringen perfect. Ik mediteer 2 uur per dag, en probeer de principes en praktijken gedurende de dag naar beste vermogen te volgen. En ik kan u vertellen, uit persoonlijke ervaring, dat de vruchten van de eerste stappen op het pad van Bevrijding waardevoller zijn dan wat de wereld me ooit kan bieden.
Als ik dit in gedachten houd, en Verlichting als een Noorden (in plaats van een obsessief doel), blijf ik gelukkig op het pad, wetende dat ik het beste doe wat ik met mijn leven kon doen. Of er verlichting bestaat of niet, of het voor mij mogelijk is of niet — ernaar zoeken lijkt een goed leven te leiden.
Het pad dat je neemt is je eigen reis en elke stap leidt je naar een gelukkiger leven.
Afscheid Gedachten
In zekere zin is verlichting en geestelijke dienst het doel en doel van al mijn inspanningen. Maar vanuit een pragmatischer perspectief, oefen ik gewoon omdat ik oefen. Ik oefen omdat het de beste manier is om te leven.
Laten wij spirituele zoekers de verlichting serieus nemen, zonder de oorspronkelijke betekenis van deze staat te veranderen — opdat wij niet uiteenlopen in zijsporen die ons slechts halverwege brengen.
Laten we verlichting beschouwen als een richting, een Noorden — en geen moeilijk doel om aan vast te klampen. Als verlichting gebeurt, is dat geweldig. Zo niet, laten we dan lopen met de overtuiging dat zelfs de eerste echte stappen op het pad van bevrijding al meer levensvoordelen en superkrachten opleveren dan alles wat we in deze wereld kunnen vinden.